Karbonmonoksit Nedir? Karbonmonoksit Zehirlenmesi Neden Olur ve Belirtileri Nelerdir?

Karbonmonoksit zehirlenmesi vücutta ciddi sağlık problemlerine hatta hayat kaybına dahi yol açabilmektedir. Kısaca CO zehirlenmesi olarak da bilinen bu durum nefes nefese kalma, mide bulantısı, göğüs ağrısı, bilinç kaybı gibi birçok belirtiye neden olabilir.

Karbonmonoksit zehirlenmesinin kolay bir şekilde önlenmesi mümkündür. Bunun için karbonmonoksit dedektörleri bulunmaktadır. Karbonmonoksit dedektörleri henüz zehirlenmeye yol açmayacak miktardaki sızıntıları algılayarak alarm vermektedir. Güvenlik sistemleri bu sayede erken uyarı sağlamakta ve sağlığı korumak adına önemli bir fayda sunmaktadır. 

 

Karbonmonoksit Nedir?

Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz ve oldukça zehirli yanıcı bir gazdır. Karbonmonoksit gazı doğalgaz, odun ya da mazot gibi karbon içeren yakıtların yetersiz yanması sonucunda salınmaktadır. Motorlu araçlar, kömürlü elektrik santralleri ya da orman yangınları karbonmonoksit salınımına yol açmaktadır. 

Karbonmonoksit zehirlenmesi, aşırı miktarda karbonmonoksit solunması sonucunda ortaya çıkan sağlık problemidir. Halk arasında doğalgaz zehirlenmesi olarak da bilinen karbonmonoksit zehirlenmesi riski özellikle kış aylarında son derece yüksektir. Karbonmonoksit gazı yandığında mora çalan bir alev çıkarır. Bu zehirli gaz suda hafif ölçüde, alkol ve benzinde tamamen çözünebilir nitelik taşır.

 

Karbonmonoksit Zehirlenmesi Nedir?

Karbonmonoksit zehirlenmesi, karbonmonoksit gazı solumayla ortaya çıkan sağlık sorunudur. Görünmez, renksiz ve tatsız bir yapısı olduğundan birçok kişi karbonmonoksit soluduğunun farkında olmamaktadır. Bu gaz çok hızlı bir şekilde etrafa yayılabilmektedir. Yüksek miktarda karbonmonoksit gazı bulunan ortamda birkaç dakika boyunca nefes almak bile ölümcül olabilmektedir. 

 

Karbonmonoksitin Vücuttaki Etkileri

Karbonmonoksit vücuttaki etkileri son derece çeşitli olabilir. Kanda bulunan kırmızı kan hücreleri vücuda oksijen taşımaktadır. Vücuttaki hücreler hayatta kalabilmek için oksijene ihtiyaç duyar. Kırmızı kan hücreleri karbonmonoksiti, oksijenden daha çabuk alır. Yüksek seviye karbonmonoksit gazı bulunan ortamda kandaki karbonmonoksit seviyesi çok hızlı bir şekilde oksijeni bastırır. Çok fazla zehirli gazın solunması sonucunda beyne, kalbe ve diğer organlara yeteri kadar oksijen gitmez. Gaz aynı zamanda vücuttaki proteinlere bağlanarak hücrelere ve organlara zarar vermektedir. “Karbonmonoksitin vücuttaki ana etkisi nedir?” sorusunun cevabı boğulmaya benzer bir etkidir, şeklinde verilebilir. Kapalı alanlarda çıkan yangınlarda meydana gelen kayıpların büyük bir kısmı yangının kendisinden değil yangın sonucu ortaya çıkan karbonmonoksit zehirlenmesindendir. 

 

Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?

Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri solunan gaz miktarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Düşük seviyede solunduğunda ortaya grip ya da gıda zehirlenmesi benzeri belirtiler ortaya çıkmaktadır. Orta şiddetli baş ağrısı, orta şiddetli mide bulantısı ve nefes nefese kalma bu belirtilerden bazılarıdır. Bazı kişilerde hafif göğüs ağrısı da görülebilmektedir. 

Maruz kalınan gaz miktarı arttıkça belirtiler de giderek şiddetlenmektedir. Bununla beraber ortaya yeni belirtiler de çıkmaktadır. Göğüs ağrısı, baş dönmesi, bayılma, kas koordinasyonunu kaybetme, kafa karışıklığı, ciddi baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı ve şiddetli kusma acil tıbbi müdahale gerektiren belirtiler arasında yer almaktadır. Karbonmonoksit zehirlenmesi belirtileri temelinde soba zehirlenmesi belirtileri ile aynıdır. Çünkü halk arasında soba zehirlenmesi olarak bilinen durum da temelinde karbonmonoksit zehirlenmesidir.

 

Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Nedenleri

Karbonmonoksit zehirlenmesinin temel nedeni, karbonmonoksit gazına çok fazla maruz kalmaktır. Düzgün çalışmayan mutfak aletleri, sigara dumanı, tıkanmış baca, araçların egzozları, sağlıklı çalışmayan su ısıtıcılar, gazlı, yağlı ya da kömürlü ısıtıcılar veya yangınlar en yaygın karbonmonoksit zehirlenmesi nedenleri arasında bulunmaktadır. 

Özellikle kış aylarında karbonmonoksit zehirlenmesi riski belirgin ölçüde yükselir. Ancak anne karnındaki bebekler, çocuklar, yaşlılar, yüksek rakımlı yerleşim yerlerinde yaşayan kişiler, kronik kalp hastalığı olanlar, anemi hastaları, akciğer hastalığı bulunan kişiler, sigara içen kişiler yüksek risk altında bulunmaktadır. Ayrıca bazı iş kollarında da karbonmonoksit zehirlenmesi riski diğer işlere daha yüksektir. İtfaiyeciler, forklift operatörleri, araç tamircileri, polisler, taksi şoförleri ve kaynakçılar normalden çok daha fazla miktarda karbonmonoksite maruz kalmaktadır. 

 

Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Önlemek İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Karbonmonoksit zehirlenmesi önlenebilir bir durumdur. Bunun için atılması gereken bazı adımlar bulunmaktadır. Isıtıcıların yıllık bakımlarının yapılması, daha güvenli ev aletlerinin tercih edilmesi ve karbonmonoksit dedektörü kullanmak yapılması gerekenlerden bazılarıdır. Bununla birlikte aracı rölantide çok uzun süre bırakmamak, aracın filtrelerinin temiz ve bakımının yapılmış olduğundan emin olmak ve kapalı alanlarda karbonmonoksit yayabilecek durumlardan mümkün olduğunca kaçınmak alınacak önlemlerdir. Evinde soba ya da şömine gibi bacaya ihtiyaç duyan ısıtıcıları olan kişilerin düzenli olarak baca temizliğini yaptırması ve kış aylarına girerken bacanın tıkanık olmadığından emin olması gerekmektedir. 

 

SECOM Gaz Dedektörü

SECOM gaz dedektörü, ev alarm sistemlerinin önemli parçalarından bir tanesidir. Gaz dedektörlerinin en önemli özelliği zehirli ya da yanıcı gazların henüz hayati bir tehlikeye neden olacak kadar birikmeden alarmın tetiklenmesidir. Bu sayede vücuda zarar verecek miktarda gaz solumadan tehlikeyi atlatmak mümkün olmaktadır. Özellikle karbonmonoksit gazı kokusuz, tatsız ve renksiz olduğu için normal şartlarda fark edilemez. Bu nedenle solunduğu fark edilene kadar çok geç olmaktadır ve ciddi derecede sağlık problemine yol açmaktadır. 

SECOM güvenlik ve alarm sistemlerine entegre edilen gaz dedektörleri alarm sistemini tetikler ve aynı zamanda 7 gün 24 saat boyunca hizmet veren SECOM Alarm İzleme Merkezi ekibine de uyarı gönderir. Bu sayede büyük bir problem meydana gelmeden duruma müdahale edilebilmektedir.